Η Άμνα Ισάκ, εκτοπισμένη στο Νταρφούρ, δεν ταΐζει πια τα παιδιά της «παρά μία φορά την ημέρα ή και καθόλου». Έπειτα από έναν χρόνο πολέμου στο Σουδάν «μια ολόκληρη γενιά κινδυνεύει να καταστραφεί», προειδοποιεί ο ΟΗΕ καθώς εκατομμύρια παιδιά είναι εκτοπισμένα, πεινασμένα, αναγκασμένα να πολεμήσουν ή να παντρευτούν.
Στον καταυλισμό εκτοπισμένων του Οτάς, που δημιουργήθηκε πριν δύο δεκαετίες στο Νότιο Νταρφούρ, το συσσίτιο του χυλού από καλαμπόκι έχει πάψει να υπάρχει. «Είμαστε όλοι άρρωστοι και τα παιδιά μας επίσης, δεν έχουμε τίποτα να φάμε και το νερό που βρίσκουμε είναι μολυσμένο», διηγείται η Ισάκ.
Εδώ, μετά τον φοβερό πόλεμο στο Νταρφούρ τη δεκαετία του 2000, γεννήθηκε και μεγάλωσε μία ολόκληρη γενιά. Αλλά όταν ξεκίνησε και πάλι ο πόλεμος, αυτή τη φορά από το Χαρτούμ στις 15 Απριλίου 2013, οι διπλωμάτες και οι εργαζόμενοι σε ανθρωπιστικές υπηρεσίες εγκατέλειψαν μαζικά τη χώρα και έπαψαν να βοηθούν τους πιο ευάλωτους.
Οι λεηλασίες, οι μάχες, οι αεροπορικές επιδρομές και οι δρόμοι που έχουν αποκοπεί λόγω της παρουσίας ενόπλων έχουν απομονώσει τις επαρχίες του Σουδάν. Σήμερα ο ΟΗΕ εκτιμά ότι το 90% των Σουδανών δεν έχει πρόσβαση σε τρόφιμα και βρίσκονται ένα βήμα πριν τον λιμό.
Περισσότερα από τα δύο τρίτα των νοσοκομείων στις περιοχές των μαχών βρίσκονται εκτός λειτουργίας εδώ και μήνες ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), προσθέτοντας ότι μόλις 29 νοσοκομεία λειτουργούν πλήρως ή εν μέρει, όμως και αυτά κινδυνεύουν να κλείσουν λόγω ελλείψεων σε ιατρικό προσωπικό, προμήθειες, νερό και ρεύμα.
Κρίσιμες υπηρεσίες, όπως υγειονομική φροντίδα για μητέρες και παιδιά, καθώς και η διαχείριση σοβαρών περιπτώσεων οξέος υποσιτισμού, έχουν διακοπεί σε πολλές περιοχές, ενώ ο ΠΟΥ υπογραμμίζει ότι έχουν αναφερθεί κρούσματα δάγκειου πυρετού, ιλαράς και οξείας διάρροιας σε όλη τη χώρα.
Παιδιά προς πώληση
Μεταξύ άλλων, ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι «222.000 παιδιά ενδέχεται να πεθάνουν από την πείνα τις επόμενες εβδομάδες ή μήνες» και «περισσότερα από 700.000 παιδιά φέτος».
Ήδη, σύμφωνα με τους Γιατρούς χωρίς Σύνορα (MSF), τουλάχιστον ένα παιδί πεθαίνει κάθε δύο ώρες στον καταυλισμό εκτοπισμένων Ζαμζάμ στο Βόρειο Νταρφούρ, ενώ στον καταυλισμό Κάλμα στο Νότιο Νταρφούρ «από τον Μάρτιο 15 παιδιά μεταφέρονται καθημερινά στη μονάδα εντατικής θεραπείας, με περισσότερα από δύο παιδιά να πεθαίνουν κάθε 12 ώρες», σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Alight.
Στο Χαρτούμ, αναφέρει το ιατρικό περιοδικό The Lancet, στο μικρό παιδιατρικό νοσοκομείο αλ Μπούλουκ κάνουν εισαγωγή «κάθε εβδομάδα 25 παιδιά που υποφέρουν από οξύ υποσιτισμό και κάθε εβδομάδα δύο ή τρία από αυτά πεθαίνουν».
Συνολικά σχεδόν τρία εκατομμύρια παιδιά υποφέρουν από υποσιτισμό και 19 εκατομμύρια δεν πηγαίνουν σχολείο, θέτοντας σε κίνδυνο το μέλλον του Σουδάν, όπου το 42% του πληθυσμού είναι ηλικίας κάτω των 14 ετών.
Ο Άνταμ Ρίγκαλ, εκπρόσωπος ανθρωπιστικής οργάνωσης για τους πρόσφυγες και τους εκτοπισμένους του Νταρφούρ, έχει δει να πεθαίνουν δεκάδες παιδιά.
«Εξαιτίας του πείσματος» του στρατηγού Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, επικεφαλής του στρατού, και του στρατηγού Μοχάμεντ Χαμντάν Νταγκλό, επικεφαλής των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ), που αντιπαρατίθενται για την εξουσία εδώ και έναν χρόνο, «δεν φτάνει πια (στο Σουδάν) ανθρωπιστική και επισιτιστική βοήθεια», δηλώνει.
Εξάλλου το εργοστάσιο όπου παρασκευάζονταν συμπληρώματα διατροφής για τα παιδιά καταστράφηκε από βομβαρδισμό, ενώ τα εργοστάσια παραγωγής εμβολίων για τα νεογέννητα έχουν λεηλατηθεί. Παντού στο Σουδάν, από το Νταρφούρ στα δυτικά ως τις ανατολικές περιοχές στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας που έχουν γλιτώσει από τις συγκρούσεις μέχρι στιγμής, η χολέρα, η ιλαρά και η ελονοσία εξαπλώνονται.
Στους υγειονομικούς κινδύνους προστίθεται η φρίκη του πολέμου. Ολοένα και συχνότερα σουδανικές οργανώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: προκειμένου να μπορέσουν να ταΐσουν τα παιδιά τους, κάποιοι γονείς «πωλούν» ένα από αυτά.
Μια τοπική ΜΚΟ αναφέρει ότι ένας πατέρας πούλησε τη 15χρονη κόρη του για ένα σακί δημητριακά.
Σεξουαλική βία και στρατολόγηση παιδιών
Ο ΟΗΕ από την πλευρά του κάνει λόγο για «γάμους παιδιών» ή για «σεξουαλική και έμφυλη βία, όπως βιασμοί ή ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες».
Τα κορίτσια όπως και οι γυναίκες είναι θύματα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ «απαγωγών, αναγκαστικών γάμων, σεξουαλικής βίας λόγω των συγκρούσεων στο Νταρφούρ και την πολιτεία αλ Τζαζίρα» νότια του Χαρτούμ όπου έχει καταφύγει μεγάλο μέρος των εκτοπισμένων.
Οι ειδικοί του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ αναφέρουν ότι έχουν συλλέξει «πληροφορίες για γυναίκες και μικρά κορίτσια που πουλήθηκαν σε αγορές ως σκλάβες στις περιοχές που ελέγχουν οι ΔΤΥ και άλλες ένοπλες ομάδες, κυρίως στο Βόρειο Νταρφούρ».
Κίνδυνοι υπάρχουν και για τα αγόρια καθώς ο στρατός, οι παραστρατιωτικοί αλλά και εθνοτικές πολιτοφυλακές «στρατολογούν και χρησιμοποιούν παιδιά στο Νταρφούρ, το Κορντοφάν, το Χαρτούμ και το ανατολικό τμήμα της χώρας», όπως καταγγέλλουν οι ειδικοί.
Από τις πρώτες ημέρες του πολέμου αναρτήθηκαν βίντεο στο διαδίκτυο από στρατιώτες και παραστρατιωτικούς που δείχνουν εφήβους στοιβαγμένους σε φορτηγάκια με αυτόματα τουφέκια στο χέρι.
Πρόκειται για την «καταστροφή μιας γενιάς», τονίζουν οι ειδικοί του ΟΗΕ. Και αυτό σε μια χώρα όπου ήδη πριν τον πόλεμο τα μισά παιδιά παρουσίαζαν καθυστέρηση στην ανάπτυξή τους και όπου το 70% των μαθητών ηλικίας 10 ετών δεν ήταν σε θέση να διαβάζουν ή να κατανοούν μια απλή φράση.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, UN News
